Lỗi trục trặc thường gặp với ống kính và cách khắc phục nhanh chóng

Trong quá trình tác nghiệp với máy ảnh, đôi khi bạn gặp phải những vấn đề tương đối bất ngờ. Tuy việc xử lý giải quyết không hẳn đã quá phức tạp, nhưng bạn cần nắm rõ để tránh ảnh hưởng tới công việc. Sau đây là 6 lỗi trục trặc thường gặp với ống kính và cách khắc phục

1. Ống kính bị mờ

Trong trường hợp này, bạn sẽ gặp phải tình trạng có một nguồn ánh sáng chói ở khung hình hoặc khi ngắm, đối tượng ở phía trước có một số đốm sáng rải rác “ngự trị”, dẫn đến bức ảnh chụp có thêm bóng mờ, độ tương phản, vẻ rực rỡ vốn có của cảnh bị giảm. Ngoài ra, bạn cũng có thể dễ dàng thấy một số đốm sáng nhiều chiều ở kính ngắm, làm ảnh hưởng tới chất lượng tác phẩm sẽ chụp.

Giải pháp: Để có được kết quả ghi hình tốt nhất từ các ống kính bạn có, hãy giữ máy khi chụp để lấy hình các đối tượng ở cảnh mà không có đốm, và khớp với loa che nắng (len hood). Nếu bạn không có loa che nắng, hoặc ngay cả trường hợp thiết bị phụ kiện này không đủ giúp bạn, hãy dùng tay hoặc tấm giấy nhỏ để che ống kính, tránh những bóng mờ không muốn. Chắc chắn bạn sẽ có được những bức ảnh như ý.

2. Hiện tượng 4 góc ảnh bị tối (Vignetting)

Nếu gặp hiện tượng này, bức ảnh của bạn sẽ có bốn góc khung hình trở nên tối hơn so với toàn bộ ảnh. Nguyên nhân có thể nằm ở rìa ống kính (hơi dày), do kính lọc hoặc loa che nắng.
Hiện tượng ảnh bị tối 4 góc cũng có thể do người dùng sử dụng ống kính góc rộng có khẩu độ mở. Trong một số trường hợp, những bức ảnh vignetting có thể giúp bạn làm nổi bật, gây sự chú ý tới đối tượng trung tâm ảnh.
Giải pháp: Khi bạn chụp mà thấy góc nào có hiện tượng tối thì hãy chỉnh lại khẩu độ của máy ảnh góc đó hẹp lại. Ngoài ra, sử dụng bộ lọc chữa lỗi ống kính Len Correction trong Photoshop cũng sẽ giúp bạn giải quyết được trục trặc này (Vào Filter>Distort>LensCorrection).

3. Ảnh bị méo theo hướng thẳng đứng

Hiện tượng này thường gặp khi bạn chụp các tòa nhà cao tầng hướng từ dưới lên trên, dùng ống kính góc rộng và vừa. Nghiêng ống kính sẽ làm méo mó vẻ tráng lệ của cảnh, khiến cho hướng thẳng đứng của tòa nhà đều dồn về phía trên cùng của khung ảnh.

Giải pháp: Bạn có thể sử dụng loại ống kính trượt cao cấp (bằng cách mua hoặc thuê vì giá khá đắt). Khi chụp, nhờ loại ống kính này, ảnh của bạn sẽ có được độ cao phía trên  sâu hơn trước.

4. Ảnh bị méo ở rìa cạnh

Khi gặp phải trục trặc này, bạn sẽ thấy phần ảnh ở giữa có vẻ phình ra theo dạng hình cầu, trong khi rìa ảnh bị uốn cong. Nguyên nhân của hiện tượng méo hình ở rìa ảnh (barrel distrotion) có thể bắt nguồn từ thiết kế dạng hình cầu của thấu kính người chụp sử dụng.
Để giải quyết, thay vì tiến lại gần và thu nhỏ lại để khung hình vừa với đối tượng, bạn có thể lùi lại một vài bước và tiến hành phóng to đối tượng.

5. Màu sắc không chuẩn

Khi phóng to ảnh, quan sát ở các đối tượng cây cối hoặc tòa nhà giữa nền trời trắng, bạn có thể dễ dàng thấy tác phẩm của mình có quá nhiều màu đỏ, màu xanh lá mạ, vàng hoặc xanh da trời ở những viền ảnh có độ tương phản cao…  Nguyên nhân nằm ở ống kính tập trung lấy nét nhiều bước sóng ánh sáng ở các điểm khác nhau.

Các loại ống kính chất lượng cao (thường đắt) thường gồm các thành phần làm từ những loại kính phức hợp chuyên biệt, có khả năng hạn chế tối đa tình trạng tán xạ của ánh sáng, chẳng hạn Nikon ED (Extra-low Dispersion) hay Canon UD (Ultra-low Dispersion).

Để giảm tải tình trạng sai sắc, bạn có thể sử dụng Photoshop hoặc Lightroom để chỉnh sửa ảnh thông qua định dạng RAW.

6. Nhiễu xạ thấu kính

Ngay cả khi có tay nghề cao và máy móc tốt, các bức ảnh vẫn có thể chưa làm hài lòng bạn. Một hiện tượng thường xảy ra là các bức ảnh mất mất các nét chi tiết quan trọng mà nguyên nhân nằm ở hiện tượng nhiễu xạ thấu kính. Khi bạn sử dụng độ mở nhỏ để đạt được độ sâu trường ảnh lớn hơn, ảnh sẽ mở đi đôi chút.

Để khắc phục tình trạng này, khi có thể, bạn hãy tránh sử dụng độ mở nhỏ nhất của thấu kính (như f/22 hay f/29). Đó cũng là lí do vì sao khi chụp phong cảnh, các “phó nháy” chuyên nghiệp thường đặt thông số này là f/16.